W roku 2001 na rynku pojawił się system operacyjny Windows XP, który połączył dotychczasowo rozwijane odrębnie linie systemów operacyjnych dla użytkowników domowych (Windows 3.1, 95, 98, Me) i profesjonalistów (Windows NT, 2000). Microsoft zastosował w swoim nowym produkcie jądro systemu Windows NT 5.1, które zostało przeniesione do produktów dla użytkowników domowych, zastępując wysłużone 16-bitowe rozwiązania. Windows XP to najdłużej oferowana wersja systemów operacyjnych Microsoftu – na rynku obecna była od roku 2001 do 2007, kiedy to zastąpiono ją na rynku konsumenckim przez Windows Vista. Wraz z SP3 Windows XP był wspierany do 8 kwietnia 2014 roku przez Microsoft
W systemie XP po raz pierwszy pojawiła się aktywacja systemu Windows, mająca zapobiec piractwu. Szybko jednak została ona złamana przez piratów komputerowych. Windows XP był też pierwszym systemem, który obsługiwał architekturę procesora 64-bitowego. Był też pierwszym w pełni multimedialnym- obsługującym karty TV i tunery. System Windows XP miał być z założenia przyjaznym użytkownikowi, co świadczy o tym, że już na start posiadał wiele, użytecznych, multimedialnych aplikacji oraz ciekawych rozwiązań, których brakowało w Windows 98 albo zostały zle zaprojektowane, np: w Windows ME. Zawierały głównie one integrację zadań multimedialnych lub organizacyjnych z eksploratorem, możliwość przełączania użytkowników, obsługa monitorów LCD i TrueType. W systemie Windows XP wprowadzono nowy interfejs Luna, animacje, cienie (np. kursora, ikon), oraz w pełni 32 bitowe ikony. System zdobył ogromny sukces na rynku i przez wielu uznany jako najlepszy w historii.
Rozwój systemu operacyjnego Windows XP rozpoczął się w roku 1999 pod nazwą Windows Neptune. Jednak już na początku 2000 roku zatrzymano prace nad Neptunem i rozpoczęto przygotowania projektu Whistler. Prace nad systemem trwały 18 miesięcy – od grudnia 1999 do sierpnia 2001. System operacyjny na rynku pojawił się 25 października 2001.
Windows XP został wydany w siedmiu edycjach:
Home- wersja przeznaczona dla użytkowników domowych
Professional- wersja przeznaczona dla użytkowników zaawansowanych i małych firm
Media Center Edition- multimedialna edycja systemu, zawierająca program do obsługi multimediów i kart telewizyjnych
Tablet PC Edition- przeznaczona konkretnie pod urządzenia dotykowe.
64-bit Edition- specjalna edycja systemu skierowana pod procesory z architekturą 64-bitową
Fundamentals for Legacy PCs- okrojona wersja systemu przeznaczona na wolne, starsze komputery
Starter- przeznaczona na rynek rozwijający się, mocno ograniczony, przeznaczony dla początkujących użytkowników
rodzaj pliku | |
![]() | Obraz dysku/dyskietki (IMG). Możesz go użyć w maszynie wirtualnej, lub skorzystać z specjalnego programu, by wypakować pliki. |
![]() ![]() | Obraz dysku (ISO/MDF)- gotowy do wypalenia na płycie, utworzenia nośnika bootowalnego lub użycia w maszynie wirtualnej. Można go także użyć w programie do emulowania wirtualnych napędów i płyt, tj: DAEMON Tools Lite lub PowerISO. |
![]() ![]() ![]() | Archiwa (7Z, ZIP, RAR)- skompresowane archiwa, zawierające inne pliki, takie jak pliki ISO, MDF, IMG czy inne. By uzyskać dostęp do plików, wykorzystaj program do dekompresji plików, tj: WinRAR, 7-ZIP lub WinZIP. |
![]() | Pliki wykonywalne (EXE), aplikacja, która może zostać uruchomiona na dowolnym 32 lub 64-bitowym systemie operacyjnym Microsoft Windows. |
![]() | Inny, nieokreślony rodzaj pliku, np: WIM, ESD lub DMG. Ikona symbolizuje także rodzaj architektury obrazu instalacyjnego, który nie został wymieniony na liście. |
architekutra | |
![]() | Architektura 16-bit- ikona symbolizująca 16-bitowy obraz instalacyjny systemu |
![]() | Architektura 32-bit- ikona symbolizująca 32-bitowy obraz instalacyjny systemu |
![]() | Architektura 64-bit- ikona symbolizująca 64-bitowy obraz instalacyjny systemu |
![]() | Architektura 32/64-bit- ikona symbolizująca mulit-architekturowe obrazy instalacyjne systemu |
![]() | Architektura ARM64- ikona symbolizująca obraz instalacyjny systemu dla procesora ARM64 |
![]() | Architektura ARM- ikona symbolizująca obraz instalacyjny systemu dla procesora ARM |
![]() | Architektura IA-64- ikona symbolizująca obraz instalacyjny systemu dla procesora IA-64 |
wersja językowa | |
![]() | Polska wersja językowa- ikona symbolizująca obraz instalacyjny systemu, zawierającej polską wersję językową. |
![]() | Angielska wersja językowa- Stany Zjednoczone (US)- ikona symbolizująca obraz instalacyjny systemu, zawierającej angielską wersję językową z regionem Stanów Zjednoczonych. |
![]() | Angielska wersja językowa- Wielka Brytania (UK)- ikona symbolizująca obraz instalacyjny systemu, zawierającej angielską wersję językową z regionem Wielkiej Brytanii lub przystosowany do krajów europejskich. |