Konfiguracja maszyn wirtualnych VM (VirtualBox, VMware)

Wirtualna maszyna, to odizolowane środowisko pozwalające na uruchomienie dowolnego systemu operacyjnego lub programów, testowanie a także badanie ich pod kątem błędów. Maszyna wirtualna kontroluje wszystkie odwołania uruchamianego programu bezpośrednio do sprzętu lub systemu operacyjnego i zapewnia ich obsługę. Dzięki temu program uruchomiony na maszynie wirtualnej „myśli”, że działa na rzeczywistym sprzęcie, podczas gdy w istocie pracuje na sprzęcie wirtualnym, „udawanym” przez odpowiednie oprogramowanie (maszynę wirtualną). Wykonywanym programem może być zarówno pojedyncza aplikacja, jak i cały system operacyjny lub nawet kolejna maszyna wirtualna. Są one zupełnie odizolowane przez maszynę wirtualną od maszyny fizycznej, w odróżnieniu od klasycznego systemu operacyjnego. Dlatego maszyny wirtualne są ogólnie wykorzystywane przez programistów lub inżynierów dot. bezpieczeństwa IT. Jeżeli na przykład chciałbyś przetestować działanie nowego programu, nowej kompilacji systemu pod kątem jego działania, możesz zainstalować właśnie taką maszynę. Zanim jednak ją stworzysz musisz ją odpowiednio skonfigurować, w taki sposób, aby system i programy na VM działały prawidłowo. I dlatego napisałem ten poradnik, aby ci co nieco pomóc.

Virtualbox

Zacznijmy od najważniejszego, czyli pobrania naszego programu. Na rynku jest wiele programów do wirtualizacji,ale obecnie najpopularniejszymi są dwa: VMware Workstation Player, oraz Oracle VirtualBox. Obydwa są darmowe. Programy VMware Workstation Player i Oracle VirtualBox pobierzesz z bazy oprogramowania. Po pobraniu programów, wystarczy tylko uruchomić instalatory i przejść przez proces jego instalacji , który wygląda tak samo jak każdy inny, więc pomijam to w tym poradniku. W przypadku VMware podczas instalacji, warto odznaczyć opcję: "uczestnictwo CEIP". Pamiętaj, że VMware nie jest w języku polskim, więc miej to na uwadze, jeśli nie znasz języka angielskiego. VirtualBox jest dostępny w języku polskim. Ja proponuję zainstalować obydwa programy. Dlaczego ? Cóż, VirtualBox jest dobry dla osób pokroju nieco zaawansowanych, wymaga jakiegoś doświadczenia z instalacją dodatków do systemu, tak aby działał prawidłowo, a nie każdy Windows jest przez te dodatki obsługiwane, stąd te ostrzeżenie. Więcej o dodatkach powiem później. VMware, nie ma takiego problemu i działa z każdą wersją Windows. Ponadto, sam instalowałem Windowsy DOS-owe (95,98,ME) na VirtualBoxie, bo działają na tym programie o wiele lepiej, natomiast te nowsze oparte o NT (2000, XP, Vista,7...) warto zainstalować na VMware. Tak po prostu. Po zainstalowaniu aplikacji, przyszedł czas na stworzenie maszyny, zaczynamy od programu VirtualBox. Po otwarciu okna programu VM- naciśnij przycisk- "Nowa" Następnie wybieramy opcję- "Tryb eksperta". Wpisujemy wybraną przez nas nazwę maszyny, wybieramy dystrybucję systemu, wersję systemu, ilość pamięci RAM, oraz zaznaczamy opcję- "Utwórz dysk wirtualny". W przypadku, gdy wcześniej tworzyliśmy maszynę, możemy zaznaczyć opcję- "Użyj istniejącego pliku dysku", zaznaczamy ikonkę folderu obok, po czym otworzy się okienko z listą wyboru dysku. Następnie zaznaczamy przycisk: "Dodaj" i wybieramy dysk z listy. Następnie przechodzimy do zakładki dodawania dysku. Oczywiście to jest opcja dosyć indywidualna. Możemy wybrać lokalizację docelową naszego dysku (domyślnie tworzone są one na dysku systemowym). Możemy utworzyć dysk w innym miejscu (ikonka folderu), możemy wybrać ilość miejsca na dysku, rodzaj oraz inne opcje.
  • Pamięć o stałym rozmiarze- tworzy dysk o zadeklarowanej pojemności. W zależności od rodzaju dysku i pojemności wirtualnego dysku proces może potrwać kilka, kilkanaście minut. Wybranie opcji spowoduje nieco szybszą instalację Windows (w przypadku HDD).
  • Pamięć dynamiczna- tworzy mały fragment dysku wirtualnego, którego pojemność będzie wzrastała do momentu zadeklarowanej pojemności. Może działać wolniej na dyskach HDD
  • Po poprawnym utworzeniu dysku, naszym oczom powinno z powrotem ukazać się okienko z listą naszych maszyn. Powinna tam znajdować się nasza nowa maszyna. Teraz czas na jej konfigurację. Zaznacz swoją nową maszynę na liście i wybierz opcję "Ustawienia" Najpierw ustawmy ustawienia procesora. W oknie ustawień wybierz opcję "System". W nim możesz ustawić (zwiększyć lub zmniejszyć) pamięć RAM, ustawić opcje bootowania. Zostawiamy bez zmian, no chyba, że potrzebujesz więcej pamięci operacyjnej. Przejdź do zakładki- Procesor. Jeśli instalujesz system 32-bitowy (obsługuje max: 3,5 GB RAM) możesz zaznaczyć opcję PAE/NX który pomoże systemowi 32-bitowemu obsłużyć więcej niż podaną ilość RAM-u. Możesz zwiększyć wydajność maszyny poprzez zwiększenie jej ilości procesorów logicznych (wątków). W zakładce "Akceleracja" możemy wybrać opcję parawirtualizacji, którą obsługuje instalowany przez nas system. Na potrzeby naszego poradnika (instalacji Windows) możemy wybrać opcję Hyper-V, lub pozostawić opcję "Domyślną". W przypadku instalacji innych systemów, program z opcjami domyślnymi powinien zastosować odpowiedni tryb.
  • Hyper-V (dla Windows)
  • KVM (dla niektórych dystrybucji systemów opartych o Linux)
  • Minimalny (dla MacOS)
  • Stary (podczas importowania maszyn starszych wersji do nowszych, np: VirtualBox 1.0 do 6.0)
  • Domyślny (wybiera automatycznie)
  • Zakładka "Ekran" to kolejny ważny etap konfiguracji. Pozwala on na włączenie dodatków w wirtualnej maszynie. Dodatki te pozwalają na ogólną lepszą i bardziej komfortową pracę na VM, włącza Aero, płynność animacji okien, oraz emuluje NIEKTÓRE gry 2D i 3D. Warto ustawić tutaj opcję: Pamięć Wideo- 128 MB, oraz zaznaczyć opcję obsługi 2D i 3D. Gdyby coś nie działało, możemy pokusić się o zmianę kontrolera graficznego (VBOXSVGA) na VBOXVGA (w przypadku instalacji Windows starszych niż 7) oraz VMSVGA (który emuluje działanie kontrolera graficznego VMware) Doszliśmy do etapu dodania źródła instalacji Windows (lub innego systemu). W przypadku maszyn mamy dwie możliwości. Możemy uruchomić instalatora Windows prosto z poziomu obrazu płyty (plik .ISO) lub dyskietki wirtualnej (plik .IMG) lub z poziomu napędu optycznego naszego komputera. Ja zawsze wybieram (plik .ISO) bo instalacja trwa krócej niż z zwykłego napędu. Pobrany wcześniej obraz instalatora Windows z mojej bazy (.ISO) wskazujemy za pomocą ikonki płyty. Nie polecam włączać opcji Live CD/DVD. Funkcja ta powoduje, że płyta zamontowana będzie dalej w VM i nie będzie można jej wysunąć. Jeżeli mamy mikrofon i chcemy go obsłużyć w VM, warto zaznaczyć opcję "Enable Audio Input". Przechodzimy teraz do opcji konfiguracji sieci. Domyślne ustawienia są odpowiednie dla większości maszyn. Jeśli jednak czegoś potrzebujecie, zapoznajcie się z poniższymi objaśnieniami:
  • niepodłączona (wyłącza dostęp do sieci)
  • NAT (wirtualizuje kartę sieciową w taki sposób, że nie będzie można uzyskać dostępu do zasobów i usług maszyny wirtualnej- zalecane ze względów na bezpieczeństwo)
  • Mostkowana:"bridged" (mniej bezpieczna niż NAT)- maszyna wirtualna otrzymuje całkowity dostęp do naszej sieci.
  • sieć wewnętrzna- W przypadku tej opcji VM może komunikować się jedynie z systemami, które należą do tej samej sieci wewnętrznej. Komunikacja z naszym komputerem lub innymi sieciami poza VirtualBox-em nie jest możliwa.
  • karta izolowana (host-only) W tym trybie możliwa jest komunikacja między naszym komputerem i maszyną wirtualną. (najmniej bezpieczna, zalecana w przypadku konfiguracji systemów serwerowych)
  • Jeżeli chcemy użyć nośnika USB w wirtualnej maszynie o odpowiednim interfejsie, należy wybrać urządzenie i interfejs USB. Jeśli chcemy stworzyć dysk sieciowy dla wirtualnej maszyny z naszymi plikami, możemy to dokonać wchodząc w zakładkę- "Udostępniane foldery" (klikając ikonkę folderu z plusem). Następnie wybieramy opcję "Automatyczne montowanie", jeśli chcemy modyfikować pliki, możemy też zaznaczyć "Tylko do odczytu"; wybieramy folder, nazywamy go i klikamy "OK". UWAGA: WŁĄCZENIE OPCJI NARAŻA NAS NA NIEBEZPIECZEŃSTWO ATAKIEM I UTRATĄ DANYCH W PRZYPADKU ATAKU WIRUSA. Gotowe. Maszyna skonfigurowana. Teraz uruchom ją i zainstaluj dowolny wybrany przez ciebie system, postępując zgodnie z instrukcjami instalatora na ekranie maszyny. Po zainstalowaniu systemu na wirtualnej maszynie, kliknij zakładkę "Urządzenia" z paska narzędzi i wybierz opcję "Zamontuj obraz płyty z dodatkami gościa". Po chwili powinno wyskoczyć okienko autostartu z opcją uruchomienia instalatora. Jeśli tak się nie stało, otwórz Eksplorator Windows, wybierz wirtualny napęd optyczny "D:" i uruchom plik VBoxWindowsAdditions.exe. Postępuj zgodnie z intstrukcjami instalatora. Gdy wyskoczy okienko z opcją instalacji komponentów zaznacz: Direct3D. Pamiętaj, aby upewnić się, czy maszyna wirtualna posiada 128 MB przydzielonej wirtualnej pamięci VRAM, inaczej może pojawić się ostrzeżenie, że niektóre efekty graficzne mogą być po instalacji dodatku niedostępne. Gdy wyskoczy ci komunikat zabezpieczeń Windows z prośbą o instalację sterownika, zaakceptuj go. Po zainstalowaniu dodatków, zresetuj maszynę. Od teraz możesz włączyć efekty Aero i dowolnie manipulować rozdzielczością okna maszyny oraz przenosić pliki pomiędzy maszyną a komputerem (hostem/gospodarzem) W przypadku systemów opartych o jądro Linux, po zainstalowaniu systemu zamontuj płytę z dodatkami gościa, tak jak pokazano to na powyższych zrzutach. W niektórych dystrybucjach, system wykryje automatycznie nośnik i pokaże go na pasku lub pulpicie, w niektórych, trzeba będzie zrobić to ręcznie. W tym celu, uruchom przeglądarkę plików i przejdź do folderu z nośnikiem wymiennym, oznaczonym symbolem płyty. Kliknij na niego i uruchom plik: "VBoxLinuxAdditions.run". Następnie potwierdź chęć instalacji owych dodatków, klikając przycisk: "Uruchom" lub "Run" Po zatwierdzeniu komunikatu, zaczekaj na zakończenie operacji. Pojawi ci się okno terminala, jeśli zdarzy ci się sytuacja, w której instalator poprosi o podanie klucza do konta administracyjnego w systemie Linux, podaj go i zatwierdź klawiszem Enter. Postęp operacji będziesz mógł obserwować w oknie terminala. Gdy instalator zakończy pracę, powiadomi ciebie o tym komunikatem: "Press Return to close this window…". Wtedy możesz odmontować płytę z dodatkami, zamknąć okno terminala oraz zresetować system, by zmiany odniosły skutek. Jeżeli z jakiegoś powodu, instalator nie działa i wyrzuca błędy, należy użyć terminala do ręcznego zainstalowania dodatków gościa VirtualBoxa. Uruchom terminal za pomocą kombinacji klawiszy: [Windows]+[T]. Następnie wpisz po kolei następujące komendy, każdą zatwierdzając klawiszem Enter. Zaczekaj na zakończenie każdej operacji i wtedy wpisz kolejno następujące komendy.:
    user@linux:~$ sudo apt-get update
    user@linux:~$ sudo apt-get install build-essential dkms linux-headers-$(uname -r)
    user@linux:~$ sudo mount /dev/cdrom /mnt/
    user@linux:~$ cd /mnt/
    user@linux:~$ sudo ./VBoxLinuxAdditions.run
    user@linux:~$ systemctl reboot
    Gotowe. Dodatki zainstalowane, system powinien obsługiwać dynamiczną zmianę rozdzielczości ekranu oraz możliwość przenoszenia plików.

    VMWare Workstation/Player

    VMware jest skromniejszym a zarazem łatwiejszym w obsłudze programem. Jego konfiguracja jest o wiele łatwiejsza. Po zakończeniu instalacji i uruchomieniu programu klikamy przycisk "Continue". Teraz przejdziemy do stworzenia i skonfigurowania maszyny wirtualnej. Klkamy przycisk "Create a New Machine" W kreatorze zaznaczamy opcję -"I will install (...) later". Klikamy na "Next". Następnie wybieramy dystrybucję oraz system z listy. UWAGA: Jeżeli instalujemy 64-bitowy system, wybieramy z listy system z końcówką x64! Następnie wskazujemy lokalizacje dla naszego wirtualnego dysku i nazywamy go. Na sam koniec tworzenia dysku, określamy pojemność i ilość dysków. Zaznacz opcję "Store (...) single file". Sam kreator podpowiada, że lepiej jest zaznaczyć drugą opcję bo pomaga to w przenoszeniu maszyn na inny dysk, jednak w praktyce, lepiej wybrać pierwszą opcję. Potem klikamy "Next" a potem na "Finish". Teraz przejdziemy do konfiguracji maszyny. Jest ona łatwiejsza niż w VirtualBoxie. Po utworzeniu maszyny klikamy na nią z listy i wybieramy opcję "Edit virtual machine settings" Przechodzimy do zakładki "Hardware" i wybieramy "Memory". Tutaj można ustawić pamięć RAM dla maszyny. Żeby nie było za trudno, program sam oznacza i zaleca nam odpowiednią jej ilość dla konkretnego systemu i jego architektury. W Zakładce "Processors" możemy analogicznie co do ustawień VB, z tą różnicą, że możemy tutaj wybrać ilość rdzeni CPU, które zwiększają wydajność pracy maszyny. Włączamy pierwszą opcję. Jeżeli jesteś programistą zalecam włączyć też drugą opcję, pozwala ona na przyspieszenie pracy CPU podczas debugowania programów, lub uruchamiania maszyn wirtualnych w maszynie wirtualnej. Włączenie trzeciej opcji pozwoli na przekazaniu wirtualnej maszynie drugiego urządzenia PCI (np: Gdy masz dwie karty WI-FI lub GPU zainstalowane w PC). Ja tej opcji nie włączam, jest zbędna. W porównaniu do VirtualBox, VMware ma dodatkowe narzędzia dla osób instalujących maszyny VM na dysku HDD. Bardzo przydatne opcje pozwalające defragmentować dyski wirtualne, rozszerzać lub kompaktować. Polecam wypróbować. W opcjach CD/DVD (SATA) możemy ustawić plik (.ISO) lub napęd optyczny komputera tj: w przypadku VirtualBoxa, by móc z płyty lub obrazu uruchomić instalator Windows. W opcjach "Network Adapter" możemy ustawić rodzaj połączenia sieci w wirtualnej maszynie. Pozostawiamy bez zmian. Dla bezpieczeństwa warto użyć sieci NAT. VMware pozwala na podpięcie nośników USB do maszyny wirtualnej. W porównaniu do VB, nie trzeba tu instalować dodatków. Obsługę mamy już gotową, pod warunkiem instalacji systemu nowszego niż XP. VMware nie obsługuje mikrofonu tj: VirtualBox, ale za to pozwala wybrać urządzanie z którego będzie odtwarzany dźwięk z maszyny VM. VirtualBox pozwala tylko na wybranie sterownika dźwięku. W opcjach "Display" można ustawić opcje pamięci wirtualnej karty graficznej oraz liczby monitorów i rozdzielczości ekranu. Domyślnie włączona jest opcja emulacji 3D, jednak by ta zadziałała, wymagane są dodatki "VMware Tools". Dodatkowe opcje które możemy znaleźć są w zakładce "Options" obok "Hardware". W zakładce: "Power" w opcji "Report battery information" możemy włączyć przechwytywanie informacji o stanie baterii naszego laptopa do maszyny wirtualnej. W ustawieniach "Shared Folders" możemy tak samo jak i w VirtualBox włączyć wirtualny dysk z plikami dla maszyny, a w opcjach VMware Tools warto zaznaczyć opcje "Automatically install updates". To wszystko jeśli chodzi o konfigurację maszyny na VMware. OK, konfiguracja zakończona więc teraz możesz uruchomić maszynę i zainstalować system. Podczas instalacji mogą wyskoczyć takie komunikaty : Nie należy się nimi przejmować. Wystarczy wcisnąć "Remind me later" lub "Never Remind Me". Standardowo po instalacji pora zainstalować dodatki. Te które są w tym programie należy pobrać. Wystarczy tylko, że po zainstalowaniu systemu klikniecie opcję "Install Tools" i postąpicie zgodnie ze wskazówkami na ekranie.